Bóle stawów i choroba zwyrodnieniowa stawów: oznaki i objawy

Rozpoznawanie bólu stawów i choroby zwyrodnieniowej stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest stanem postępującym,¹ który może mieć znaczny fizyczny² i psychospołeczny³ wpływ na pacjentów.

Przedstawiamy tu oznaki i objawy choroby zwyrodnieniowej stawów, aby pomóc Ci w identyfikowaniu tego zaburzenia.

Oznaki i objawy choroby zwyrodnieniowej stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów dotyczy najczęściej kolan, bioder i rąk.^4–7

Choroba zwyrodnieniowa stawów charakteryzuje się:^4,7–9

Bólem/sztywnością stawów związanymi z aktywnością fizyczną
Poranną sztywnością stawów lub sztywnością po aktywności, która normalnie ustępuje w ciągu 20–30 minut
Możliwymi obrzękami
Możliwym trzeszczeniem – odgłosami tarcia, które występują podczas ruchu w stawie
Zaburzeniami funkcji

Ból kolana najczęściej rozwija się powoli, ale może mieć również nagły początek i może się nasilać w czasie przez wchodzenie po schodach lub wstawanie z krzesła.⁹

Identyfikacja choroby zwyrodnieniowej stawów
Rozpoznanie choroby zwyrodnieniowej stawów u pacjentów może być oparte na wywiadzie dotyczącym objawów, jak też na stwierdzeniu oznak choroby w badaniu klinicznym.^4,10,11 U pacjentów w wieku powyżej 50 lat obecność następujących oznak i objawów może wskazywać na chorobę zwyrodnieniową stawów:

Ból kolana*^†

Krótkotrwała sztywność poranna*^‡

Ograniczenie funkcji*

Trzeszczenie*^‡

Ograniczona mobilność*

Powiększenie kości*^‡

Tkliwość uciskowa krawędzi kostnej^‡

Brak zwiększonego ucieplenia^‡

Aby ułatwić rozpoznanie, należy rozważyć zadanie pacjentom następujących pytań:

Gdzie dokładnie występuje ból? Czy dotyczy on jednego, czy kilku stawów?

Od jak dawna występuje ból?

Proszę opisać ból. Czy jest on ostry? Czy ma charakter bólu tępego? Czy okolica stawu jest obolała? Czy występuje sztywność?

Czy występuje obrzęk lub tkliwość uciskowa stawu?

Czy podczas ruchów w stawie słyszalne są jakieś odgłosy?

Czy ból występuje przez cały czas, czy po prostu pojawia się podczas ruchów lub wykonywania konkretnych czynności?

Czy występuje poranna sztywność stawu? Jeśli tak, to czy sztywność ta zmniejsza się po rozpoczęciu poruszania się? Po jakim czasie następuje poprawa?

Czy ból ustępuje po odpoczynku? A może odpoczynek powoduje pojawienie się sztywności stawu?

Czy nastąpiła jakakolwiek utrata ruchomości w stawie? Czy nadal można go używać w taki sam sposób jak zawsze?

*Wymagane według wytycznych Europejskiej Ligi na rzecz Zwalczania Reumatyzmu (EULAR). ^†Wymagane według wytycznych Amerykańskiego Kolegium Reumatologicznego (ACR). ^‡Trzy lub więcej oprócz bólu kolana według wytycznych ACR.
Kiedy należy skierować pacjenta do specjalisty
Pacjentów należy kierować do specjalisty w przypadku zgłoszenia:¹²

Uporczywych objawów choroby zwyrodnieniowej stawów

Objawów dny moczanowej, w tym zaczerwienienia i zwiększonego ucieplenia w okolicy stawu

Obrzęku, zwiększonego ucieplenia i sztywności po urazie
Badania dodatkowe, które można wykonać

Choć nie jest to konieczne do wstępnego rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów, można rozważyć wykonanie przeglądowego badania rentgenowskiego (w połączeniu z klinicznymi kryteriami diagnostycznymi) w celu rozpoznania przypadków nietypowych i/lub oceny morfologicznej.^9–11

Klasyczne cechy radiologiczne choroby zwyrodnieniowej stawów obejmują ogniskowe, nierównomierne zwężenie szpary stawowej, osteofity, stwardnienie kości podchrzęstnej i „torbiele” podchrzęstne.^9–11

Samo przeglądowe badanie rentgenowskie zazwyczaj nie jest uważane za wystarczające do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów⁹ ze względu na słabą korelację pomiędzy objawami choroby a zmianami radiologicznymi⁴– szczególnie we wczesnym stadium choroby.¹¹

Informacje o bólu stawów i chorobie zwyrodnieniowej stawów

Przyczyny

Dowiedz się o przyczynach bólu stawów i choroby zwyrodnieniowej stawów.

Dowiedz się więcej

Postępowanie

Sprawdź, jakie jest właściwe postępowanie w bólu stawów i chorobie zwyrodnieniowej stawów.

Dowiedz się więcej

Przegląd skręceń i nadwyrężeń mięśni i stawów

Sprawdź, jak częste są skręcenia i nadwyrężenia mięśni i stawów i poznaj dwóch pacjentów z tymi problemami.

Dowiedz się więcej

Więcej informacji

Voltaren Max na bóle stawów i chorobę zwyrodnieniową stawów

Do 12 godzin ulgi w bólu stawów.¹³

Więcej informacji

Voltaren Sport 1,16%

Miejscowy żel NLPZ zwalczający ból w przypadku urazów podczas uprawiania sportu. Może być stosowany przy kontuzjach sportowych, takich jak pourazowe stany zapalne ścięgien, wiązadeł, mięśni i stawów.^6-8

Więcej informacji

Zasoby dotyczące opieki nad pacjentami

Uzyskaj dostęp do ulotki dla swoich pacjentów, która może pomóc im zrozumieć przyczyny bólu stawów oraz najskuteczniejsze sposoby jego leczenia.

Więcej informacji

Piśmiennictwo

Chen D i wsp. Bone Res 2017;5:16044.
King LK i wsp. Arthritis Res Care 2018;70:71–9.
Iijima H i wsp. BMC Psychology 2018;6:19.
National Institute for Health and Care Excellence. Osteoarthritis: care and management. Wytyczne kliniczne [CG177]. Available at: https://www.nice.org.uk/guidance/cg177.
Musumeci G i wsp. Int J Mol Sci 2015;16:6093–112.
Mobasheri A, Batt M. Ann Phys Rehabil Med 2016;59:333–9.
Osteoarthritis Research Society International. Osteoarthritis: A serious disease, submitted to the U.S. Food and Drug Administration, 2016. Available at: https://oarsi.org/sites/oarsi/files/docs/2016/oarsi_white_paper_oa_serious_disease_121416_1.pdf.
Sarzi-Puttini P i wsp. Semin Arthritis Rheum 2005;35:1–10.
Lespasio MJ i wsp. Perm J 2017;21:16–183.
Zhang W i wsp. Ann Rheum Dis 2010;69:483–9.
Salehi-Abari I. Autoimmune Dis Ther Approaches 2016:3:118.
NHS Choices. Joint pain, 2019. Available at: http://www.nhs.uk/conditions/joint-pain/Pages/Introduction.aspx.
Predel HG i wsp. Med Sci Spors Exerc 2012;44:1629–36.

Niniejsza strona przeznaczona jest wyłącznie dla lekarzy i pracowników służby zdrowia w Polsce.

© 2025 Haleon lub jej licencjodawcy. Wszelkie prawa zastrzeżone. Znaki towarowe są własnością grupy Haleon lub są przez nią licencjonowane. Ta witryna jest obsługiwana przez Haleon Poland Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie ul. Rzymowskiego 53, 02 – 697 Warszawa, wpisaną do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000009135, NIP: 118-00-12-820, o kapitale zakładowym w wysokości 682 298 000, 00 zł, nr rejestrowy, o którym mowa w art. 63 ustawy o odpadach: 000039080.

PM-PL-VOLT-20-00032