Diş Minesi Erozyonunun Nedenleri
Diş minesi aşınmasının bazı nedenlerinin ve mekanizmalarının saptanması
Diş minesi vücuttaki diğer herhangi bir maddeden daha sert olsa da, zaman içinde aşınabilir. Burada diş minesi aşınmasının nedenlerini ve mekanizmalarını ele alıyoruz.
Diş minesi erozyonu: demineralizasyon ve remineralizasyon döngüleri
Diş minesi normal günlük asit saldırılarına karşı koymak için donanıma sahiptir. Aside kısa sürelerle maruz kalım diş minesi yüzeyinin mineral yoğunluğunu azaltan demineralizasyon sürecini tetikleyerek mineyi zayıflatır.1,2Mineralden zengin tükürük sayesinde diş minesi mineral yoğunluğunu korumak için doğal remineralizasyon sürecinden geçer ve mine yeniden güçlenir.1,2Asitlere sık ve özellikle de uzun sürelerle maruz kalınması remineralizasyon sürecinin yetersiz kalmasına neden olabilir ve diş minesini zayıflatır. Bu durumda diş minesi geri dönüşü olmayan aşınma riskiyle karşı karşıya kalır.1,2
Asite maruz bırakılmadan sonra demineralizasyon ve remineralizasyon döngüleri
-
5 dakika aside maruz bırakılma
5 dakika aside maruz bırakılmadan sonra diş minesinin demineralizasyon ve remineralizasyon döngüsü
Diş minesi kesitlerinin in vitro SEM görüntüleri mineral yoğunluğundaki değişiklikleri göstermektedir3
SEM, taramalı elektron mikroskobu
-
20 dakika aside maruz bırakılma
20 dakika aside maruz bırakılmadan sonra diş minesinin demineralizasyon ve remineralizasyon döngüsü
Diş minesi kesitlerinin in vitro SEM görüntüleri mineral yoğunluğundaki değişiklikleri göstermektedir3
SEM, taramalı elektron mikroskobu
Diş minesi aşınması ilerleyici bir sorundur
Diş minesi aşınması en sık olarak kimyasal ajanlar ve fiziksel aşınmasının bir arada olmasından kaynaklanır.
Beslenme şeklindeki asitlere maruz kalım, diş minesi yüzeyinden kalsiyum iyonlarının kaybıyla sonuçlanır.4,5 Buna bağlı olarak diş yüzeyi yumuşar ve diş fırçalama gibi mekanik abrazyona duyarlılık artar.4,5
Atrisyon, abrazyon, erozyon ve abfraksiyon hep birlikte diş minesi aşınmasına neden olabilir. Diş minesi aşınması riskini arttıran faktörler aşağıdakileri içerir:4–6
- Asitli yiyecek ve içeceklerin sık tüketilmesi
- İçecekleri ağızda tutmak veya atıştırmak gibi beslenme alışkanlıkları
- Gastrik reflü veya sık kusma
- Diş gıcırdatma (bruksizm)
- Asitli ilaçlar
Bilgilendirici görsel malzeme Lussi ve ark. 2006’dan uyarlanmıştır4
Hastalardaki diş minesi erozyonu kısmen asitli yiyecek ve içeceklerin aşındırıcı etkilerinden kaynaklanır
Modern beslenme şekilleri diş minesi açısından giderek daha da fazla sorun oluşturmaktadır8,9
Asitli veya şekerli yiyeceklerin sık tüketimi ağızın doğal ortamını nötr pH 7’den daha düşük değerlere indirir. pH 5.5 civarına düştüğünde pH’daki bu azalma kritik seviyeye ulaşır ve dişleri mine aşınması (asit erozyonu) riskinde artışa maruz bırakır.
Diş minesi aşınmasında artışın yükselmesi
-
Asitli içecekler7,8
Meşrubatlar
A.B.D.’de nüfusun %40’ı günde en az bir kez asitli meşrubat veya meyve suyu içmektedir (pH tipik olarak 4’den düşüktür)9
Alkollü içeceklerin fazla tüketimi
Alkollü içecekler genellikle asitlidir ve A.B.D.’de 2001–2002 ve 2012–2013 arasında giderek artan oranlarda tüketilmiştir (hem daha sık hem de daha yüksek miktarlarda)10
Sıvı meyve püreleri (smoothie)
Pek çok sıvı meyve püresinin pH’ı 5.5’in altında olabilir11
-
Diş minesi erozyonunun nedenleri: sık atıştırma7,8
1981 – 2011 arasında, tüm yaş gruplarındaki insanlar bir günde tükettikleri asitli yiyecek sayısını çoğaltmıştır12
2012’de A.B.D.’de meyve suyu tüketimi 18–34 yaş arası kişilerde en yüksektir11
