Choroby dziąseł: przyczyny i mechanizmy
![Dentysta z pacjentem](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/gum/GEP104_Dentist_Explaining_Img_v2.jpg?auto=format)
Określanie przyczyn paradontozy i zapalenia dziąseł1,2
Przyjrzyj się bliżej przyczynom i mechanizmom tego schorzenia, ze szczególnym uwzględnieniem powodów, dla których zły stan higieny jamy ustnej jest główną przyczyną paradontozy1,2
Paradontoza jest powodowana przez płytkę nazębną1–4
- Paradontoza jest powodowana przez bakterie znajdujące się na granicy dziąseł, tworzące płytkę nazębną na osłonce nabytej1,3
- Bakterie tworzą płytkę nazębną, a pozostałości bakteryjne i endotoksyny uwalniane przez te bakterie, powodują stan zapalny w otaczających tkankach dziąsła, co określa się jako zapalenie dziąsła1,2,4
- Jeżeli płytka nazębna nie zostanie usunięta, z czasem ta reakcja zapalna może przejść w przewlekłą paradontozę, prowadzącą do postępującego niszczenia tkanek1,2
Progresja zapalenia dziąseł i paradontozy
Zapalenie dziąseł jest stanem odwracalnym, który rozwija się w zdrowych dziąsłach, gdy płytka nazębna wokół linii dziąsła wywołuje stan zapalny. Nieleczone przewlekłe zapalenie dziąseł może przekształcić się w przewlekłą paradontozę, powodując nieodwracalne zniszczenie tkanek przyzębia. Choć nie wszystkie przypadki zapalenia dziąseł mają charakter postępujący, to jednak może to dotyczyć niemal połowy osób dorosłych.2
![Zdrowe dziąsła – przekrój](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/gum/GEP106_Tooth_Healthy_gum_Infog_v2.jpg?auto=format)
Zdrowe dziąsła
Dziąsła bez stanu zapalnego i jakichkolwiek oznak paradontozy.Cechy:
- Bladoróżowe, twarde dziąsła
- Punkcikowate
- Mocno przylegające do zębów
- Ostre krawędzie
- Normalnie bez skłonności do krwawienia podczas szczotkowania lub sondowania
![zapalenie dziąseł – przekrój](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/gum/GEP107_Tooth_Gingivitis_Infog_v2.jpg?auto=format)
Zapalenie dziąseł
Odwracalne, indukowane płytką nazębną zapalenie dziąseł.2Cechy:
- Zmiana koloru dziąsła (zaczerwienione)
- Obrzęk krawędzi dziąsła i stępienie brodawek dziąsłowych
- Krwawienie przy sondowaniu i szczotkowaniu
- Głębokość szczeliny dziąsłowej przy sondowaniu nie przekracza 3 mm
- Przyleganie dziąsła pozostaje bez zmian
![Dziąsła z przewlekłą paradontozą – przekrój](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/gum/GEP108_Tooth_Chronic_periodontis_Infog_v2.jpg?auto=format)
Przewlekła paradontoza
Nieodwracalne zniszczenie tkanek przyzębia spowodowane przewlekłym stanem zapalnym.2 Cechy:
- Dziąsła zmienione zapalnie
- Krwawienie przy sondowaniu i szczotkowaniu
- Zniszczenie nabłonka łączącego i utrata przylegania dziąseł (rzeczywiste kieszonki i recesja dziąseł umozliwia powstawanie kieszonek wokół zęba)
- Utrata kości zębodołu
- Ruchomość i dryfowanie zębów
Inne stany chorobowe dotyczące przyzębia
Obecny system klasyfikacji paradontozy
Opracowany w 1999 r. podczas Międzynarodowych Warsztatów nt. Klasyfikacji Chorób Przyzębia, aktualny system klasyfikacji paradontozy oparty jest na ośmiu kategoriach.2 W 2017 r. odbyły się nowe warsztaty nt. klasyfikacji; konsensus z tego spotkania został opublikowany w 2018 r.2
Główne kategorie chorób w obecnej klasyfikacji paradontozy | |
1 | Choroba dziąseł |
2 | Przewlekła paradontoza |
3 | Agresywna paradontoza |
4 | Paradontoza jako przejaw choroby ogólnoustrojowej |
5 | Paradontoza martwicza |
6 | Ropnie przyzębia |
7 | Paradontoza związana ze zmianami endodontycznymi |
8 | Rozwój nabytych deformacji i innych dolegliwości |
Tabela na podstawie Brytyjskiego Towarzystwa Periodontologicznego, 20162
Czynniki ryzyka paradontozy można podzielić na dwie kategorie2
![Bakterie w zębie](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GEP114_Bacteria_on_tooth_v2.png?auto=format)
Modyfikowalne czynniki ryzyka
Miejscowe
- Płytka nazębna i kamień nazębny2,5
- Noszenie protez częściowych2
- Wady uzębienia, w tym kontakt otwarty i nawisający oraz słabo wyprofilowane wypełnienia2,5
- Czynniki anatomiczne, w tym nieprawidłowe ustawienie zębów, furkacje, rowki korzeniowe i zagłębienia oraz perły szkliwne 2,5
Ogólnoustrojowe
- Zły stan higieny jamy ustnej2
- Palenie tytoniu2
- Stres2
- Złe nawyki żywieniowe2
- Cukrzyca (niekontrolowana)2
- Przyjmowanie leków, które powodują suchość w jamie ustnej2
Działania ukierunkowane na modyfikowalne czynniki ryzyka, takie jak zły stan higieny jamy ustnej, mogą stanowić skuteczne postępowanie mające na celu poprawienie stanu zdrowia dziąseł, jak też wyników leczenia.
![Wywiad rodzinny](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GSK_GEP_QOL_Icon.png?auto=format)
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka
- Wywiad rodzinny i czynniki genetyczne2,5
- Pewne stany hormonalne, np. okres dojrzewania, ciąża lub menopauza6
- Podstawowy niedobór odporności2,5
![Pacjent dentystyczny w recepcji kliniki](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/gum/GEP116_Practise_Reception_Img_v2.jpg?auto=format)
Bariery u pacjentów związane z utrzymaniem zdrowia dziąseł
Trudno dostępne miejsca
- Wszelkie nieprawidłowości utrudniające czyszczenie zębów mogą przyczyniać się do gromadzenia płytki nazębnej.5,7 Dotyczy to na przykład następujących sytuacji:
- Nieprawidłowe ustawienie zębów5
- Wystające krawędzie wypełnień5
- Źle wyprofilowane wypełnienia5
- Niektóre typy protez zębowych5
- Tworzenie się kamienia nazębnego może powodować zatrzymywanie płytki nazębnej5
Pacjenci ignorują objawy i fachową poradę
Wczesne objawy choroby dziąseł mogą być ignorowane z wielu możliwych powodów:
- Brak świadomości znaczenia zdrowotnego dziąseł (przekonanie, że krwawienie z dziąsła jest „normalne”)
- Przekonanie, że zęby są ważniejsze od dziąseł
- Większa koncentracja na bieżących kwestiach kosmetycznych, a nie na możliwych przyszłych problemach, które mogą być wynikiem paradontozy
- Oczekiwanie od dentysty naprawienia problemów dotyczących dziąseł zamiast podejmowania proaktywnych działań w celu poprawienia stanu zdrowia własnych dziąseł
Pomóż swoim pacjentom w ich podróży do optymalnego stanu zdrowia dziąseł
![Ikona rodziny](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GSK_GEP_QOL_Icon.png?auto=format)
Wpływ na jakość życia pacjenta
Dowiedz się, jaki wpływ ma paradontoza na codzienne życie pacjentów.
![Ikona powiększonego zęba](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GSK_GEP_Diagnosis_Icon.png?auto=format)
![Ikona dentysty](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GSK_GEP_Management_Icon.png?auto=format)
![Ikona zęba z dziąsłem](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GEP71_Find_Out_More_Icon_v2.png?auto=format)
![Logo Parodontax](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/sensitivity/GEP60_Corsodyl_logo.jpg?auto=format)
![Ikona zasobów dla pacjentów](https://i-cf65.ch-static.com/content/dam/cf-consumer-healthcare/health-professionals/pl_PL/icons/GSK_GEP_Patient_Resources_Icon.png?auto=format)