Αιτίες της Ασθένειας των Ούλων
Ο ρόλος της οδοντικής πλάκας στην ασθένεια των ούλων
Κατόπιν εκτεταμένων μελετών, υπάρχει καθολική συμφωνία ότι οι περιοδοντικές νόσοι προκαλούνται από βακτήρια της οδοντικής πλάκας.1
Τα πρώιμα συμπτώματα, όπως τα πρησμένα, κόκκινα και ματωμένα ούλα (ουλίτιδα) προκύπτουν από την αναστρέψιμη φλεγμονώδη αντίδραση στον ουλικό ιστό από τις τοξίνες στο βιοϋμένιο που σχηματίζει η οδοντική πλάκα.1,2 Ωστόσο, το επίπεδο συσσώρευσης οδοντικής πλάκας που απαιτείται για να προκληθεί φλεγμονή και να επηρεαστεί η εξέλιξη της νόσου είναι διαφορετικό για κάθε ασθενή.3
Το 2017, η Αμερικάνικη Ακαδημία Περιοδοντολογίας (American Academy of Periodontology, AAP) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Περιοδοντολογίας (European Federation of Periodontology, EFP) διοργάνωσαν το Παγκόσμιο Εργαστήριο για την Ταξινόμηση Περιοδοντικών και Περιεμφυτευματικών Νόσων και Παθήσεων, με σκοπό να δημιουργήσουν μια ομόφωνα ανεπτυγμένη βάση γνώσης για προώθηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην ομόφωνη έκθεση της ομάδας εργασίας,1 το συμπέρασμα που διατυπώθηκε ήταν ότι η ουλίτιδα «αποτελεί ιδιοπαθή φλεγμονώδη πάθηση, και συνέπεια παρατεταμένης συσσώρευσης βιοϋμένιου οδοντικής πλάκας σε επιφάνεια άνω του ουλικού περιθωρίου».3 Επίσης, η έκθεση τόνισε ότι «η πλάκα αποτελεί μεγάλο παράγοντα κινδύνου, καθώς και απαραίτητη προϋπόθεση για περιοδοντίτιδα, άρα η διαχείριση της ουλίτιδας θα πρέπει να καταστεί πρωταρχική στρατηγική για την πρόληψη της περιοδοντίτιδας».3
Τα αποτελέσματα (ή τα πορίσματα) του Παγκόσμιου Εργαστηρίου επισήμαναν το γεγονός ότι οι ασθενείς με ιστορικό περιοδοντίτιδας βρίσκονται «σε δια βίου υψηλό κίνδυνο υποτροπιάζουσας περιοδοντίτιδας» και θα χρειαστούν παρακολούθηση των ειδικών εστιών της νόσου στο πλαίσιο ενός προγράμματος συντήρησης (ή παρακολούθησης).
Έτσι, μολονότι η κακή στοματική υγιεινή και η παρουσία οδοντικής πλάκας συνιστούν τη βασική αιτία περιοδοντικών νοσημάτων, δεν αποτελούν τη μοναδική αιτία για την εξέλιξη της περιοδοντίτιδας.
Βίντεο αιτιών περιοδοντικής νόσου για
Το βίντεο περιγράφει τις βασικές αιτίες της περιοδοντικής νόσου, και μπορείτε να το κοινοποιήσετε σε ασθενείς ως συνοδευτικό με τις υπόλοιπες συμβουλές σας.
Τι καθορίζει το βαθμό εξέλιξης σοβαρότητας, και εύρους των νόσων των ούλων;
Πέρα από τη συσσώρευση οδοντικής πλάκας, υπάρχουν ορισμένοι τοπικοί (προδιαθεσικοί) και συστηματικοί (τροποποιητικοί) παράγοντες, με βάση τους οποίους οι ασθενείς ενδέχεται να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξέλιξης της νόσου.3
Οι παράγοντες αυτοί περιγράφηκαν στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Εργαστηρίου του 2017 προκειμένου να συνταχτεί μια ενοποιημένη λίστα, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση κινδύνου των ασθενών.
Στο πλαίσιο του εγχειρήματος παγκόσμιας περιοδοντικής υγείας, η FDI δημιούργησε ένα οδοντιατρικό επικουρικό εργαλείο πρόληψης και διαχείρισης ασθενειών. Πατήστε για να μάθετε περισσότερα
Τοπικοί παράγοντες κινδύνου σύμφωνα με την Παγκόσμια Ταξινόμηση ΑΑΡ & EFP
Υπάρχουν παράγοντες που είτε ενθαρρύνουν τη συσσώρευση οδοντικής πλάκας, ή με κάποιο τρόπο παρεμποδίζουν την αφαίρεσή της, και σε αυτούς περιλαμβάνονται:3
- Παράγοντες που διατηρούν τη συσσώρευση πλάκας και δυσχεραίνουν την αφαίρεσή της μέσω του βουρτσίσματος και του μεσοδόντιου καθαρισμού, π.χ. τα στραβά δόντια ή οι αποκαταστάσεις (εμφράξεις).3
- Έλλειψη ροής σιέλου. Παθήσεις όπως η ξηροστομία, που ενδέχεται να υποδηλώνουν μειωμένη καθαριότητα των επιφανειών των δοντιών και να εκθέτουν τους ασθενείς σε κίνδυνο. Οι αιτίες της ξηροστομίας περιλαμβάνουν τη χρήση φαρμάκων, καθώς και παθήσεις όπως το σύνδρομο Sjögren.3
Συστηματικοί παράγοντες κινδύνου σύμφωνα με την Παγκόσμια Ταξινόμηση ΑΑΡ & EFP
Οι συστηματικοί παράγοντες κινδύνου ονομάζονται επίσης τροποποιητικοί παράγοντες κινδύνου, δεδομένου ότι σχετίζονται με τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς που μπορούν να επηρεάζουν την ανοσοφλεγμονώδη αντίδραση στο βιοϋμένιο της οδοντικής πλάκας:3
- Κάπνισμα, το οποίο επιφέρει βαθιές επιπτώσεις στους ουλικούς ιστούς, και μπορεί να αποκρύψει τις κλινικές ενδείξεις ουλίτιδας όπως η αιμορραγία κατά τη διερεύνηση, παρά τις φλεγμονώδεις κυτταρικές αποκρίσεις.3
- Μεταβολικοί παράγοντες, όπως η υπεργλυκαιμία σε άτομο με ή χωρίς διαβήτη.3
- Διατροφικοί παράγοντες, όπως η σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης C.
- Φαρμακολογικές ουσίες, οι οποίες μπορούν επίσης να αυξήσουν την ευπάθεια σε ουλίτιδα. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε χαμηλή ροή σιέλου, και διαταράσσει την λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος ή προκαλεί διόγκωση των ούλων.
- Ορμονικές μεταβολές που σχετίζονται με τις στεροειδείς ορμόνες του φύλου, π.χ. στην εφηβεία ή κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης, και μπορούν να τροποποιήσουν την ουλική φλεγμονώδη απόκριση.
- Αιματολογικές νόσοι, π.χ. λευχαιμία, που μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβολική φλεγμονή των ούλων.
Η περιοδοντίτιδα έχει κοινούς παράγοντες κινδύνου με άλλες μη μεταδοτικές νόσους (MMN)
Η περιοδοντίτιδα είναι μια ΜΜΝ και μοιράζεται κοινούς παράγοντες κινδύνου με άλλες ΜΜΝ, όπως το κάπνισμα, το υπερβολικό σωματικό βάρος ή την παχυσαρκία, τη γλυκαιμία/υπεργλυκαιμία και το στρες.2
Υπάρχει ένα αυξανόμενο πλήθος τεκμηρίων που υποστηρίζουν την άποψη ότι η διαχείριση των παραγόντων του τρόπου ζωής που σχετίζονται με πολλές ΜΜΝ μπορεί επίσης να ελαττώσει την περιοδοντική νόσο. Μια συστηματική ανασκόπηση των Ramseier et al.4 αναδεικνύει τα τεκμήρια που δείχνουν ότι η διακοπή του καπνίσματος, ο έλεγχος του διαβήτη, η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, η αλλαγή της διατροφής και η απώλεια βάρους βελτιώνουν τόσο την περιοδοντική υγεία, όσο και την ποιότητα της ζωής των ασθενών.
Υπάρχουν ισχυρές συσχετίσεις (αμφίδρομη σχέση) μεταξύ διαβήτη και περιοδοντίτιδας. Τα άτομα με περιοδοντίτιδα αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, και οι ασθενείς με περιοδοντίτιδα έχουν τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν περιοδοντική νόσο.5 Επιπλέον, ο έλεγχος του διαβήτη γίνεται πιο δύσκολος όταν ο ασθενής πάσχει επίσης από περιοδοντίτιδα.5
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης περιοδοντίτιδας είναι 1,8 φορές πιο αυξημένος σε άτομα με παχυσαρκία, ενώ τα άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος > 30 είχαν τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν περιοδοντίτιδα.6,7 Η παχυσαρκία έχει σχεδόν τριπλασιαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο από το 1975.8
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας με τίτλο «Χρειάζεται να ψάξουμε για στοιχεία στον τρόπο ζωής του ασθενή προκειμένου να αξιολογήσουμε τον κίνδυνο προσβολής από ουλίτιδα;»
Άλλες περιοδοντικές παθήσεις
-
Υγεία των Ούλων
![Εικόνα υγιών δοντιών και ούλων]()
Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά των υγιών ούλων είναι:3
- Σταθερά ούλα ανοικτού ροζ χρώματος
- Διάστικτα
- Σταθερά προσκολλημένα στα δόντια
- Κοφτερά άκρα
- Μη επιρρεπή σε αιμορραγία κατά τον έλεγχο υπό φυσιολογικές συνθήκες
Η αναθεωρημένη παγκόσμια περιοδοντική ταξινόμηση παρουσίασε μια μέθοδο κατάταξης της υγείας των ούλων σε άθικτο ή μειωμένο περιοδόντιο (ασθενής με σταθερή περιοδοντίτιδα ή χωρίς περιοδοντίτιδα, π.χ. υφίζηση).3 Τόσο η μία, όσο και η άλλη περίπτωση χαρακτηρίζονται από απουσία αιμορραγίας κατά τον έλεγχο, και από απουσία ερυθήματος, οιδήματος και συμπτωμάτων για τον ασθενή. Μολονότι το άθικτο περιοδόντιο χαρακτηρίζεται από απουσία της ελαττωμένης προσκόλλησης και της απώλειας οστού, οι εν λόγω ενδείξεις συναντώνται σε ασθενείς με μειωμένο περιοδόντιο λόγω προηγούμενης νόσου.3
Παρά το γεγονός ότι μπορούν να ταξινομηθούν ως ασθενείς με υγιή χαρακτηριστικά ούλων, οι ασθενείς με σταθερή περιοδοντίτιδα που έχουν λάβει επιτυχή θεραπεία παραμένουν σε αυξημένο κίνδυνο υποτροπιάζουσας εξέλιξης3 (ή επανεμφάνισης της νόσου).
-
Ουλίτιδα
![Εικόνα δοντιών και ούλων με ουλίτιδα]()
Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά είναι:3
- Μεταβολή στο χρώμα των ούλων
- Πρήξιμο στα περιθώρια των ούλων και άμβλυνση των ουλικών θηλών
- Αιμορραγία κατά τον έλεγχο και το βούρτσισμα
- Το βάθος ελέγχου της ουλοδοντικής σχισμής δεν υπερβαίνει τα 3 χιλιοστά
- Η ουλική προσκόλληση παραμένει αμετάβλητη
Η ουλίτιδα εξακολουθεί να περιορίζεται στο εσωτερικό των ούλων, δεν επεκτείνεται πέρα από την ουλοβλεννογόνιο ένωση, και είναι αναστρέψιμη μέσω του ελέγχου της οδοντικής πλάκας.3
Η ουλίτιδα μπορεί επίσης να ταξινομηθεί ως παρουσία επί άθικτου περιοδοντίου, επί μειωμένου περιοδοντίου σε ασθενείς χωρίς περιοδοντίτιδα, και ως ουλική φλεγμονή σε ασθενείς με μειωμένο περιοδόντιο που έχουν υποβληθεί σε επιτυχημένη θεραπεία περιοδοντίτιδας.3
-
Περιοδοντίτιδα
![Εικόνα δοντιών και ούλων με περιοδοντίτιδα]()
Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά είναι:9
- Ούλα με εξωτερικά χαρακτηριστικά φλεγμονής
- Αιμορραγία κατά τον έλεγχο και το βούρτσισμα
- Καταστροφή του προσπεφυκότος επιθηλίου και απώλεια ουλικής προσκόλλησης (δημιουργία κανονικού θυλάκου και υφίζηση)
- Απώλεια φατνιακού οστού
- Κινητικότητα και εκτόπιση δοντιών
-
Υγεία και νόσος σε άθικτο και σε μειωμένο περιοδόντιο
![Υγεία και νόσος σε άθικτο και σε μειωμένο περιοδόντιο]()
Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί η περιοδοντίτιδα, ο ασθενής πάντα θα ταξινομείται ως έχων περιοδοντίτιδα, ασχέτως του εάν αυτή είναι επί του παρόντος σταθερή, σε ύφεση ή ασταθής.3
Βοηθήστε τους ασθενείς σας να αποκτήσουν πιο υγιή ούλα
Επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του ασθενούς
Μάθετε για τις επιπτώσεις που έχει η περιοδοντική νόσος στην καθημερινή ζωή των ασθενών.
Διάγνωση
Δείτε μια γενική επισκόπηση της μεθοδολογίας διάγνωσης της περιοδοντικής νόσου.
Η γκάμα προϊόντων parodontax
Μάθετε τους τρόπους με τους οποίους η γκάμα προϊόντων parodontax μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς σας.
